In ieder dorp of stad is wel een hangplek te vinden. Vaak zien die plekken er heel onaantrekkelijk uit. Studenten keramiek bedachten ideeën om deze plekken op te fleuren of er iets aan toe te voegen. Architect en ex-Rijksbouwmeester Floris Alkemade en Frans van Dooremalen van Brabant C gaven feedback op de voorstellen van de studenten.

Foto’s: Joris Robben

De tweede- en derdejaars studenten Keramiek gingen in hun eigen dorp of stad op onderzoek uit. Van Wijchen tot Den Bosch en van Veldhoven tot Moergestel bezochten studenten hangplekken en spraken ze met gebruikers. Conclusie: de jongeren zoeken vooral beschutting, een fijne zitplek en het liefste een mooie en inspirerend plek. Iedere student vertaalde deze basisuitgangspunten naar een eigen ontwerp.

Speaker

Lisanne kwam in haar dorp Nuenen uit bij een hangplek die op een mooie plek ligt maar er depressief uitziet. “Er is een overkapping maar de banken die eronder staan worden nat als het regent. Daarom bedacht ik een muur waarin glas verwerkt is, zodat het er niet zo saai uitziet en mensen je ook op de bankjes kunnen zien zitten.” Om de plek nog aantrekkelijker te maken, bedacht ze een speaker waar je je telefoon in kunt zetten en muziek kunt luisteren. De ronde vorm leidde ze af van een graffiti-tag bij de hangplek die verwijst naar PSV en 040 (Eindhoven). Floris Alkemade over haar ontwerp: “Een hangplek gaat over zien en gezien worden dus mooi dat je glas aan de muur toevoegt.”

Dubbeldekker

Emma zocht het dichterbij huis. Zij bedacht een oplossing voor de rookplek van SintLucas. “De rokers staan nu op straat te roken en dat kan voor voorbijgangers spannend zijn om langs te lopen.” De studente zag ook dat de rokers niet kunnen zitten en dat er geen afdak is als het regent. Ze bedacht een dubbeldekker trap waar je bij mooi weer op kunt zitten en bij slecht weer in kunt schuilen. Door de trap aan weerzijde van een van de SintLucas-muren te zetten, brengt het rokers en niet-rokers samen zonder dat ze last van elkaar hebben. Alkemade vindt het een leuk ontwerp en vindt het mooi dat Emma met haar trap het sociale aspect benadrukt.

Tegels 0413

Luna komt uit Heeswijk Dinther. De hangplek in haar dorp is verweerd en vernield. Ze maakte tegels die de binnenkant van de enge, donkere plek opfleuren. Met de tegels kan een uniek patroon gemaakt worden. Haar inspiratie haalde ze uit de graffiti op de hangplek en het netnummer van haar woonplaats. De tegels geven de hangplek een frisse nieuwe uitstraling. De feedback van Alkemade: “Prachtig dat je de jongerencultuur van graffiti verwerkt hebt in je tegel.”

Roze bank

Dieke spotte in Den Bosch een hangplek waar geen hangjongeren meer zijn. Ze koos voor een strategie waarbij ze de plek laat opvallen door een roze bank aan de binnen- en buitenkant van het bestaande ‘hanghokje’ te plaatsen. “De hele bank is geschikt als zitplek en door de grootte ervan kun je je ook afzonderen als je dat zou willen. Ik koos voor de kleur roze zodat het goed contrasteert met het groen van de natuurlijke omgeving.” Alkemade vindt het mooi dat Dieke met haar ontwerp juist jongeren wil trekken naar deze hangplek.

Spiegelende tegels

Ook Yasmin verfraaide een bestaande hangplek met haar ontwerp. Ze koos voor spiegelende tegels die het zonlicht kunnen weerkaatsen, waardoor jongeren kunnen kiezen of ze juist wel of niet in het zonlicht willen zitten. Alkemade: “Leuk idee dat jongeren zelf kunnen bepalen hoe hun plek eruit ziet. Daardoor is het iedere keer anders. Je zou de tegels zelf zo kunnen plaatsen dat er een code te zien is en anderen jongeren weten of je aanwezig bent.”

Gekleurde skatebaan

Het skatebaantje dat Annika kende uit haar jeugd bestaat uit grijze betonnen elementen. “Deze plek heeft een slecht imago en door het hier met kleur op te fleuren, wil ik dat verbeteren.” In haar idee helpen de buurtkinderen mee aan het pimpen van het baantje. Naast felle kleuren wil de studente de plek ook aankleden met tegels en betonnen zitplekken.” Volgens Alkemade maken die felle kleuren dat jongeren weer welkom geheten worden op de speelplek. “Veel meer is misschien ook niet nodig.” Van Dooremalen is gecharmeerd van het idee van Annika om de buurt erbij te betrekken. “Dan wordt het ook een gezamenlijk plek.”

Blauwe huiskamer

Renske ging voor het grote gebaar in de wijk Lindenheuvel in de Limburgse plaats Sittard-Geleen. Ze koos ervoor om een huiskamer in het groot te plaatsen bij het witte elektriciteitshuisje, de hangplek in die wijk. “Ik koos voor een huiskamer omdat er in deze wijk veel ouderen wonen en die herkennen dan wat van zichzelf en daardoor is het leuk om naar te kijken.” Beide heren vinden het ontwerp van Renske visueel heel sterk. Ook de verbinding tussen jong en oud wordt geroemd. “Bel de gemeente en laat je ontwerp zien!”, geeft de ex-Rijksbouwmeester als tip.

Hangmat

Sumeyra nam het hangen van de jongeren als uitgangspunt voor haar ontwerp. Ze ontwierp een hele grote hangmat. Het frame wit, de mat zelf groen. “Het is een grappig ding en het nodigt heel erg uit om erop te gaan zitten of liggen”, aldus Alkemade.

Helft blauw

Lineke sprak uitgebreid met de gebruikers van haar jongerenplek in Wijchen. “Voor hen is dit een belangrijke en kostbare plek. Ik koos voor blauwe tegels die samen een loper vormen om bezoekers van de hangplek welkom te heten.” Om te prikkelen, koos ze er bewust voor om maar de helft van de hangplek op te fleuren. En de tegels niet allemaal gelijk te leggen. “Dat is een hele creatieve oplossing. Het maakt het nog specialer”, vindt Van Dooremalen. Alkemade sluit zich daarbij aan: “Doordat de tegels niet gelijk liggen, moet je moeite doen om op die plek te komen. Dat is een mooie boodschap.”

Elfenbank

Om de geluidsoverlast van de hangplek in Ruwaart in Oss tegen te gaan, besloot Mirre naast de plek een muur met elfenbanken op verschillende hoogtes te plaatsen. Deze banken van keramiek hebben een coating gekregen van flok waardoor ze lekker zacht aanvoelen. “Jongeren kunnen op die banken zitten.” Voor Alkemade voelt het een beetje als een apenrots. “Je wordt uitgedaagd om erop te gaan zitten.” Ook gaat er volgens de architect een poëtische kracht uit van het werk van Mirre.

Caravan

Anouk koos een lugubere en onveilige plek in Den Bosch uit om haar ontwerp mooier mee te maken. Een bestaande caravan die al in de buurt stond, vormde de inspiratie voor haar idee. “Mijn witte caravan is eigenlijk het canvas en kan door graffiti-spuiters verfraaid worden. Verder heb je de mogelijkheid om binnen en buiten te zitten.” Van Dooremalen woont in Den Bosch en kent de plek. “Je hebt een goeie plek uitgekozen en het is mooi om te zien dat je een nieuwe hangplek hebt bedacht ipv een bestaande plek aan te passen. Het mag daar best een impuls krijgen en zo’n witte caravan valt wel op.”

Zitkuil

Oscar kwam op het idee voor een zitkuil op de hangplek in zijn dorp Bemmel. Het bankje dat er nu staat is helemaal verweerd. “Ik sprak met hangjongeren en ze zoeken meer beschutting en een fijne plek om te zitten, het liefst met een tafel. Door de overkapping in te graven, heeft de aanliggende wijk hopelijk minder overlast. De ruimte wordt niet helemaal afgesloten maar jongeren kunnen zich wel afsluiten. En voor anderen is er wel enig zicht op wat er gebeurt.”

Til-op

Janne haalde voor haar ontwerp Til-op inspiratie uit de geschiedenis van de Tilburgse kinderwagenfabriek Van Delft. De fabriek was gevestigd op de plek die ze uitkoos. Ze gebruikte het wiel van een kinderwagen als afdak waar je bijvoorbeeld met een scooter onder kunt staan. “Mooi dat je iets doet met de geschiedenis van de plek”, vindt Alkemade. Voor Frans is het juist de kunst van een ontwerper om op een openbare plek de geschiedenis van die plek te visualiseren.

Hand in hand

Solij bedacht meerdere elementen om de hangplek in het Eindhovense Henri Dunantpark weer aantrekkelijker te maken: schommelbankjes die door te bewegen licht creëren en de figuurlijke hand-in-hand zorgt ook voor een betere en socialere sfeer. “Doordat je er een spelobject van maakt, wordt de plek voor alle leeftijdsgroepen”, merkt Alkemade op.

Curtain

Dyonne fantaseerde over een heuvel in het Eindhovense Anne Frankplantsoen waar een pilarengalerij op geplaatst is. “De heuvel laat ik opgaan in de natuur van het park. Aan de pilaren worden hangplanten bevestigt die, als ze groeien, een gordijn vormen. En op de heuvel een bank waar jongeren kunnen chillen. “Een hangplek waar de planten letterlijk hangen.” Alkemade kan er de humor wel van inzien. En hij vindt het gevoel dat de jongeren op de heuvel in een soort troon zitten “de kern waar deze opdracht over gaat.”

(s)taks-tiles

De grijze vieze bankjes op een heuvel in een park in Veldhoven mochten van Lara plaatsmaken voor iets anders. “Ik heb gekozen voor een vrolijker alternatief.” De studente koos voor een tegel van 60 bij 60 cm met een textielstructuur. “Het lijkt op een kussen waar je op kunt gaan zitten. Hoewel het een hard materiaal is, zit het comfortabel. En de kleur groen om het ontwerp in te laten blenden met de natuur in het park.” Volgens Alkemade is het element dat Lara ontworpen heeft “op verschillende manieren te gebruiken. Waardoor je per omgeving een andere ordening kan maken, omdat de tegels op te stapelen zijn.” Frans stelde de studente de vraag waarom ze juist voor die groene kleur heeft gekozen. Lara gaf daarop als antwoord: “Als de kleur te fel is, dan bestaat de kans dat mensen er niet op willen gaan zitten en je ze afstoot.”

Palais des miroirs

Studente Anna koppelde voor de opdracht herinneringen aan een bepaalde plek. Ze koos dus niet een specifieke locatie maar bedacht Palais de miroirs. “In dit paleis stop je momenten, herinneringen, die je wilt herbeleven. Dit paleis is verwerkt in een tegel die je op een plek kunt achterlaten.” Floris vindt dat van het ontwerp van Anne een poëtische kracht uitgaat. “Ik vind het mooi dat je op een andere manier van denken hebt toegepast voor deze opdracht. Het lijkt op een guerrilla-actie waarbij vaak in steden aandacht gevraagd wordt voor een bepaald evenement of product.”

Trots en verbazing
Als afsluiting van de feedback ronde gaf Floris van Alkemade de studenten mee dat ze trots mogen zijn op hun ideeën en ontwerpen. “Ik heb met veel verbazing gekeken. Mooi dat jullie betekenis hebben kunnen geven aan een plek in de wereld waarin jullie leven.”

Artikel
Het Brabants Dagblad was bij de presentatie aanwezig en schreef dit artikel erover.